Sahassamapi ce vācā,
anatthapadasaṃhitā;
Ekaṃ atthapadaṃ seyyo,
yaṃ sutvā upasammati.
100. Better than a thousand unbeneficial words is one beneficial word which, having been heard, brings peace.
මෙලොවත් පරලොවත් අයහපතට හේතු වන වචන දාහක් දෙඩුවත් කිසිවැඩක් නෑ. ඒ වුණත් අර්ථවත් එකම එක වචනයක් අහලා ජීවිතය සංසිඳෙනවා නම් අන්න ඒ වචනය තමයි උතුම්.
Sahassamapi ce vācā,
anatthapadasaṃhitā;
Ekaṃ atthapadaṃ seyyo,
yaṃ sutvā upasammati.
101. Better than a thousand unbeneficial verses is one beneficial line of verse which, having been heard, brings peace.
මෙලොවත් පරලොවත් අයහපතට හේතු වන මිථ්‍යා දෘෂ්ටික ශ්ලෝක දාහක් දෙඩුවත් කිසිවැඩක් නෑ. ජීවිතාවබෝධය ඇතිවෙන එකම එක ගාථා පදයක් අහලා ජීවිතය සංසිඳෙනවා නම් අන්න ඒ ගාථාපදය තමයි උතුම්.
Yo ca gāthā sataṃ bhāse,
anatthapadasaṃhitā;
Ekaṃ dhammapadaṃ seyyo,
yaṃ sutvā upasammati.
102. Better than reciting a hundred unbeneficial verses is one line of Dhamma which, having been heard, brings peace.
යම් කෙනෙක් මෙලොව, පරලොව අයහපත ඇතිකරන ශ්ලෝක සියයක් කිව්වත් වැඩක් නෑ. යම් ධම්මපදයක් අහලා ජීවිතය සංසිඳෙනවා නම්, අන්න ඒ එකම ධම්මපදය තමයි උතුම්.
Yo sahassaṃ sahassena,
saṅgāme mānuse jine;
Ekañca jeyyamattānaṃ,
sa ve saṅgāmajuttamo.
103. Greater than a person who conquers a thousand people in battle a thousand times is the person who conquers himself in the battle of defilements.
යම් කෙනෙක් යුද්ධ දාහක් කරලා, දහස් ගණන් මිනිසුන්ව පරදවා, ජයග්‍රහණය කළත්, ඒක නියම ජයග්‍රහණයක් නොවෙයි. නමුත් යම් කෙනෙක් මේ කෙලෙස් යුද්ධයෙන් තමන්ව දිනාගත්තොත්, ඒ තැනැත්තා ඒකාන්තයෙන්ම අර සියලු යුද්ධ දිනපු කෙනාට වඩා උත්තම කෙනෙක් වෙනවා.
Attā have jitaṃ seyyo,
yā cāyaṃ itarā pajā;
Attadantassa posassa,
niccaṃ saññatacārino.
104. Certainly it is better to conquer oneself than others. The person who tames himself and always restrains sense faculties wins the battle.
ඇත්ත වශයෙන්ම තමන්ව ජයගැනීමමයි උතුම් වෙන්නේ. අනික් ජනයා මොන දේවල් වලින් ජය ගත්තත්, ඒකෙන් වැඩක් වෙන්නෙ නෑ. තමාව දමනය කරගෙන, නිතරම ඉන්ද්‍රිය සංවරයෙන් සිටින පුද්ගලයාටයි ජයග්‍රහණය ලැබෙන්නෙ.
Neva devo na gandhabbo,
na māro saha brahmunā;
Jitaṃ apajitaṃ kayirā,
tathārūpassa jantuno.
105. Neither a god, nor a divine musician, nor Māra, nor brahma, can turn into defeat the victory of a person who has conquered himself.
දෙවියෙකුටවත්, එබඳු පුද්ගලයෙකුගේ ජයග්‍රහණය වළක්වන්ට බෑ. ගාන්ධර්වයෙකුටවත්, බ්‍රහ්මයෙකුටවත්, මාරයෙකුටවත් ඒ ජයග්‍රහණය වළක්වන්ට බෑ.
Māse māse sahassena,
yo yajetha sataṃ samaṃ;
Ekañca bhāvitattānaṃ,
muhuttamapi pūjaye;
Sāyeva pūjanā seyyo,
yañce vassasataṃ hutaṃ.
106. Better than a thousand ritual sacrifices offered every month for a hundred years is one moment’s gift offered to a liberated one who has fully developed his mind.
දහස් ගණන් වියදම් කරගෙන, මාසයක් ගානෙ යාග කළත්, අවුරුදු සියයක් මුළුල්ලේ යාග කළත්, සිත දියුණු කරගත් රහතන් වහන්සේ නමකට එක් මොහොතක පුද පූජාවක් කළොත්, අර සියක් අවුරුදු මුළුල්ලේ කරපු යාගයට වඩා මොහොතකට කළ මේ පූජාවයි ශ්‍රේෂ්ඨ වෙන්නෙ.
Yo ca vassasataṃ jantu,
aggiṃ paricare vane;
Ekañca bhāvitattānaṃ,
muhuttamapi pūjaye;
Sāyeva pūjanā seyyo,
yañce vassasataṃ hutaṃ.
107. Better than a hundred years in the forest tending a ritual fire is one moment’s gift offered to a liberated one who has fully developed his mind.
යම් පුද්ගලයෙක් මහ වනයක ඉඳගෙන සියක් අවුරුදු මුළුල්ලේ ගිනි පූජාවන් කර කර ඉන්නවාට වඩා සිත දියුණු කරගත් එක රහතන් වහන්සේ නමකට මොහොතක් පුද පූජාවන් කළොත්, අවුරුදු සියයක් මුළුල්ලේ කරන අර ගිනි පූජාවට වඩා මොහොතකට කළ මේ පූජාවයි ශ්‍රේෂ්ඨ වන්නේ.
Yaṃ kiñci yiṭṭhaṃ va hutaṃ va loke,
Saṃvaccharaṃ yajetha puññapekkho;
Sabbampi taṃ na catubhāgameti,
Abhivādanā ujjugatesu seyyo.
108. Whatever gift or offering a merit seeker might perform in an entire year is not worth one-fourth as much as worshipping the liberated ones.
පින් කැමති කෙනෙක් මේ ලෝකයේ අවුරුද්දක් ගානෙ මහා යාග, පොඩි යාග ආදී මහ දන් දුන්නත්, ඍජු මග ගමන් කරපු රහතන් වහන්සේලාට කරන වන්දනාවකින් හතරෙන් පංගුවක් තරම්වත් ඒක වටින්නෙ නෑ. රහතන් වහන්සේලාට කරන වන්දනාව ම තමයි ශ්‍රේෂ්ඨ වෙන්නෙ.
Abhivādanasīlissa,
niccaṃ vuḍḍhāpacāyino;
Cattāro dhammā vaḍḍhanti,
āyu vaṇṇo sukhaṃ balaṃ.
109. For the person who worships virtuous people and always reveres and serves the elders, four things increase: long life, beauty, happiness, and power.
සිල්වත් උතුමන්ට වන්දනා කරනවා නම්, ගුණයෙන්, නුවණින් වැඩිහිටියන්ට නිතර සළකනවා නම්, ඔහු තුළ ආයුෂ, වර්ණය, සැපය, බලය යන මේ ගුණ හතර ම වැඩෙනවා.
Yo ca vassasataṃ jīve,
dussīlo asamāhito;
Ekāhaṃ jīvitaṃ seyyo,
sīlavantassa jhāyino.
110. Better it is to live one day virtuous and meditative than to live a hundred years without virtue and stillness of mind.
යම් කෙනෙක් දුස්සීලව, චිත්ත සමාධියක් නැතුව, සියයක් අවුරුදු ජීවත් වෙනවාට වඩා, සිල්වත් වෙලා, ධ්‍යාන වඩමින් එක දවසක් ජීවත්වෙන එක ශ්‍රේෂ්ඨයි.
Yo ca vassasataṃ jīve,
duppañño asamāhito;
Ekāhaṃ jīvitaṃ seyyo,
paññavantassa jhāyino.
111. Better it is to live one day wise and meditative than to live a hundred years without wisdom and stillness of mind.
යම් කෙනෙක් ප්‍රඥාවකුත් නැතුව, චිත්ත සමාධියකුත් නැතුව, සියයක් අවුරුදු ජීවත් වෙනවාට වඩා, ප්‍රඥාව ඇති කරගෙන සමථ විදර්ශනා වඩමින් එක දවසක් ජීවත්වෙන එක ශ්‍රේෂ්ඨයි.
Yo ca vassasataṃ jīve,
kusīto hīnavīriyo;
Ekāhaṃ jīvitaṃ seyyo,
vīriyamārabhato daḷhaṃ.
112. Better it is to live one day energetic and resolute than to live a hundred years lazy and sluggish.
යම් කෙනෙක් නිවන් මගේ හැසිරෙන්ට උත්සාහයක් නැතුව, සමථ විදර්ශනා වඩන්නට වීරියක් නැතුව, අවුරුදු සියයක් ජීවත් වෙනවාට වඩා, දැඩි වීරියකින් යුක්තව, සමථ විදර්ශනා වඩමින් එක දවසක් ජීවත්වෙන එක ශ්‍රේෂ්ඨයි.
Yo ca vassasataṃ jīve,
apassaṃ udayabbayaṃ;
Ekāhaṃ jīvitaṃ seyyo,
passato udayabbayaṃ.
113. Better it is to live one day seeing the arising and passing of the five groups of clinging than to live a hundred years without ever seeing their arising and passing.
යම් කෙනෙක් පංච උපාදානස්කන්ධයේ හටගැනීමත්, නැතිවීමත් විදර්ශනා ප්‍රඥාවෙන් නොදැක, අවුරුදු සියයක් ජීවත් වෙනවාට වඩා, පංච උපාදානස්කන්ධයේ අනිත්‍ය දකිමින් එක දවසක් ජීවත්වෙන එක ශ්‍රේෂ්ඨයි.
Yo ca vassasataṃ jīve,
apassaṃ amataṃ padaṃ;
Ekāhaṃ jīvitaṃ seyyo,
passato amataṃ padaṃ.
114. Better it is to live one day experiencing Nibbāna than to live a hundred years without ever experiencing Nibbāna.
යම් කෙනෙක් ඒ අමා නිවන අවබෝධ නොකොට, සියයක් අවුරුදු ජීවත් වෙනවාට වඩා ඒ අමා නිවන අවබෝධ කරගෙන එක දවසක් ජීවත්වීම ශ්‍රේෂ්ඨයි.
Yo ca vassasataṃ jīve,
apassaṃ dhammamuttamaṃ;
Ekāhaṃ jīvitaṃ seyyo,
passato dhammamuttamaṃ.
115. Better it is to live one day realizing the Supreme Dhamma than to live a hundred years without ever realizing the Supreme Dhamma.
යම් කෙනෙක් මේ උතුම් ධර්මය අවබෝධ නොකොට අවුරුදු සියයක් ජීවත් වෙනවාට වඩා මේ උතුම් ධර්මය අවබෝධ කරගෙන එක දවසක් ජීවත්වෙන එක ශ්‍රේෂ්ඨයි.
Sādhu! Sādhu! Sādhu!
